Međunarodni naučni tim pod vodstvom dr. Ivana Ðikića s Goethe Univerziteta u Frankfurtu, identificirao je mehanizam preko kojeg tumorske ćelije izbjegavaju imunološki odgovor organizma, ubrzano rastu i metastaziraju, što otvara nove mogućnosti za razvoj terapije protiv raka.

Rad je objavljen u online izdanju prestižnog naučnog časopisa Cell, a naučna studija istraživala je vezu između autofagije, ćelijskog procesa samojedenja, i sposobnosti imunološkog sistema da prepozna i napadne ćelije raka.

Istraživači su otkrili da IRGQ protein djeluje kao autofagijski receptor u reguliranju ekspresije receptora MHC-I na površini ćelija raka.

- Ova otkrića ukazuju da IRGQ protein i autofagija predstavljaju potencijalne terapijske ciljeve za razvoj novih protiv-tumorskih lijekova. Primjera radi, razvijanjem lijekova koji potiču razgradnju IRGQ u uznapredovalim tumorima jetre mogli bi potaknuti novi i snažniji imunološki napad na tumorske ćelije i blokirati rast tumora - rekao je Ðikiċ.

MHC-I receptori igraju ključnu ulogu u imunološkom sistemu prezentirajući tumorske antigene citotoksičnim T ćelijama koje su odgovorne za ubijanje ćelija raka.

Na temelju kliničkih podataka otkriveno je da niži nivoi IRGQ kod ljudi s karcinomom jetre dovode do infiltracije T ćelija u tumore i dužeg preživljavanja zbog boljeg imunološkog prepoznavanja tumorskih ćelija.

Podaci pacijenata potvrđeni su i na eksperimentalnom mišijem modelu raka jetre: kod životinja bez IRGQ-a dolazi do učinkovitog napada imunološkog sistema na tumorske ćelije i blokiranja rasta tumora te su miševi značajno duže preživjeli rak.

- Ova studija trajala je sedam godina i naučili smo da je neophodno nastaviti s istraživanjima i kada su projekti teški i neizvjesni te je neophodno osigurati dugogodišnje finansiranje i uspostavljanje saradnje sa naučnicima raznih profesija ako želimo biti uspješniji u borbi protiv tumora - rekao je Ðikiċ.

Nastavak ovog dugogodišnjeg istraživanja provodi se u PROXIDRUGS konzorciju, gdje naučnici razvijaju nove metode ciljane razgradnje IRGQ proteina.

Podsjetimo, Đikić, profesor molekularne biologije, cijenjeni je svjetski naučnik.

Rođen je 1966. godine u Zagrebu, ali je porijeklom iz Gornjeg Vakufa, a dio djetinjstva proveo je u Bugojnu.