Izborna Skupština Fudbalskog saveza Kantona Sarajevo bit će održana u periodu između 14. i 16. decembra 2024. godine, a klubovi i udruženja eventualne prijedloge kandidata mogu dostaviti najkasnije do 14. oktobra u 14 sati.
Birat će se organi i tijela FSKS (predsjednik, potpredsjednik, Izvršni odbor, predsjednik i potpredsjednik Skupštine, odnosno pravna tijela - Apelaciona komisija, Disciplinska komisija, Tužioci), Nogometnog saveza Federacije BiH (delegati Skupštine, član Izvršnog odbora, pravna tijela - Apelaciona komisija, Disciplinska komisija, Tužioci, Prvostepena i Drugostepena komisija za licenciranje) i Fudbalskog saveza Bosne i Hercegovine (delegati Skupštine, član Izvršnog odbora, pravna tijela - Apelaciona komisija, Disciplinska komisija, Tužioci, Prvostepena i Drugostepena komisija za licenciranje FSBiH).
- Klubovi/udruženja imaju mogućnost dostaviti jedan prijedlog za jednu poziciju u imenu jednog kandidata za organe i tijela svih nivoa saveza (FSBiH, NSFBiH i FSKS), te jedan prijedlog u imenu jednog kandidata za pravna tijela svih nivoa saveza - piše, između ostalog, u važnoj napomeni pisma koje je FSKS poslao svojim članovima, a u kojem se još navodi kako će "Izvršni odbor FSKS sačiniti konačnu listu kandidata za Izbornu Skupštinu, a na osnovu propisanih statutarnih odredbi i usvojenih kriterija".
A "kriteriji" su ključna stvar u cijeloj priči. Iako je u principu jedna riječ, kriterij je sve ono što (ne)će omogućiti pravedne izbore u FSKS. Usvojeni su na sjednici IO FSKS 2. oktobra 2024. godine i o njima će se pričati mnogo narednih dana.
Kandidati za člana Izvršnog odbora NSFBiH i Izvršnog odbora FSBiH, uključujući i jednog zamjenskog člana, mora ispunjavati sljedeće kriterije:
- VŠS ili VSS (viša ili visoka stručna sprema, ili najmanje 180, odnosno 240 ECTS bodova), završen fakultet (najmanje četverogodišnji studij) ili viša stručna sprema uz stručno iskustvo od četiri godine nakon sticanja tražene stručne spreme, te najmanje godina u fudbalu na pozicijama u organima i tijelima FSBiH, NFSBiH ili FSKS. Poželjno je i poznavanje jednog od stranih jezika.
- Sportski radnik, sudija, kontrolor, delegat, fudbaler ili članovi koji su imali drugi oblik fudbalskog angažmana sa manjom stručnom spremom, sa najmanje pet godina iskustva u fudbalu, te najmanje jedna godina u fudbalu na pozicijama u organima i tijelima FSBiH, NFSBiH ili FSKS. Poželjno je i znanje/poznavanje jednog od stranih jezika.
Osim toga što je članovima Saveza ostavljen veoma kratak rok za dostavljanje kandidatura i što će neposredno utjecati na kvalitetnu pripremu članova Saveza u izbornim procedurama, pomenuti kriteriji direktno zadiru u osnovna demokratska prava i slobodu izbora. Jasno je da se ovim kriterijima onemogućava kandidatima koji do sada nisu bili članovi rukovodećih organa da budu kandidovani za takve organe.
Praktično, pomenuti kriteriji onemogućavaju pristup zakonodavnim i izvršnim organima u FSKS, NSFBiH i FSBiH kandidatima koji imaju iskustvo u radu u klubovima, ukoliko ranije nisu imali mogućnost izbora u navedene organe. Na taj način se onemogućava protok kadrova i uskraćuje pravo svim fudbalskim radnicima da budu birani, a potencijalno i izabrani na odgovarajuće funkcije, što predstavlja klasičan primjer izborne diskriminacije.
Zanimljivo je još i to da su kriteriji potpuno prilagođeni uvjetima članova koji trenutno obavljaju određene rukovodeće funkcije u FSKS. Čak se u kriteriju za kandidata za jednog potpredsjednika FSKS (za pravna pitanja), između ostalog, decidno traži da je bio član IO, delegat Skupštine ili član komisije na sva tri organizaciona nivoa, dok se za drugog potpredsjednika to ne traži.
Zanimljivo je i to da ni jedan Statut asocijacija na višem organizacionom nivou ne prepoznaje "kriterije" za izbor članova skupštine i izvršnih odbora (entitetski i državni Savez nemaju "posebne" kriterije, osim za stručne organe - komitete i pravna tijela).
Kao što se i očekivalo nakon što je FSKS svojim članovima poslao poziv za dostavljanje prijedloga kandidata, sa pomenutim kriterijima, uslijedila je prva reakcija. Odmah je reagovao Fudbalski klub Sarajevo.
Tim sa Koševa je Ministarstvu kulture i sporta Kantona Sarajevo poslao zahtjev u kojem su navedene primjedbe na pomnenute kriterije, uz poziv za njihovo stavljanje van snage. Dopis je ispred FK Sarajevo upućen 8. oktobra, a iz Ministarstva kulture i sporta već je stigao izvještaj o obavljenom nadzoru nad zakonitošću rada IO FSKS, koji je potpisao ministar Kenan Magoda.
- Postupajući po zaprimljenim zahtjevima, Misnistarstvo je izvršilo uvid i analizu dostavljenih kriterija za izbor kandidata u organe i tijela FSKS, NSFBiH i FSBiH od 2. oktobra 2024. godine te s tim u vezi i relevantnih propisa i to: Statut FSBiH, Statut NSFBiH i Statut FSKS.
U pomenutim kriterijima, kao pravni osnov navodi se član 35 Statuta FSKS. Uvidom u pomenute odredbu Statuta konstatovano je da ona propisuje nadležnosti IO te da ne daje direktnu mogućnost niti propisuje pravo Izvršnog odbora da donosi posebne kriterije za izbor kandidata u organe i tijela FSKS, NSFBiH i FSBiH. Uvjeti za status člana organa ili tijela propisani su u članu 16 Statuta FSKS te ne sadrže kriterije koje je definisao IO svojim aktom donesenim na sjednici 2. oktobra - navodi se u izvještaju, uz citiranje članova 65 i 68 Statuta FSKS u kojima se navodi kako svaka aktivnost FSKS mora biti u skladu sa odredbama statuta i propisa NSFBiH, FSBiH, FIFA-e i UEFA-e.
Izvršen je i uvid i analiza Statuta FSBiH i NSFBiH. U izvještaju se pozivaju na član 19 Statuta FSBiH u kojem piše sljedeće:
- Da bi postao kandidat za neko statutarno tijelo u FSBiH, ta osoba mora ispunjavati sve sljedeće uvjete. Ona ili on mora:
a) biti aktivan/aktivna član u fudbalskoj organizaciji u NS FBiH ili FS RS ili u nekom od njihovih statutarnih članova;
b) biti državljanin Bosne i Hercegovine;
c) imati prebivalište u Bosni i Hercegovini;
d) priložiti biografiju (CV) koja sadrži informacije o obrazovanju, profesionalnim iskustvima i aktivnostima u fudbalskoj organizaciji;
e) podnijeti dokaz da nema izrečenu disciplinsku sankciju od strane disciplinskih organa FSBiH, FSRS ili NS FBiH, odnosno da se ne vodi u registru disciplinskih kazni izrečenih za povrede propisa za slijedeće disciplinske kazne: zabrana vršenja funkcije u periodu dužem od tri mjeseca ili isključenje iz kluba ili isključenje iz fudbalske organizacije.
Izrečena disciplinska sankcija mora biti potvrđena od strane Disciplinske komisije FSBiH.
f) da nije pravosnažno kazneno osuđivan i da se ne vodi u registru osuđivanih lica zbog krivičnog djela učinjenog s umišljajem, za koje mu je izrečena kazna zatvora na tri mjeseca i više.
Da nije pravosnažno kazneno osuđivan i da se ne vodi u registru osuđivanih lica zbog krivičnog djela iz oblasti sporta, bez obzira na vrstu kaznene sankcije;
g) da kandidati za članove organa i tijela na dan imenovanja u organe i tijela FSBiH ne mogu biti stariji od 75 godina.
2. Zahtjevi stavova 1c) i 1f) ovoga člana primjenjuju se na Generalnog sekretara, i druge uposlenike Generalnog sekretarijata. Međutim, Izvršni odbor može kroz Organizacione propise za njih postaviti daljne zahtjeve.
3. Ako osoba tokom svog mandata u FSBiH prestane ispunjavati jedan od uvjeta navedenih u stavu 1, onda ta osoba odmah gubi status člana datog tijela FSBiH.
U zaključku izvještaja navodi se kako je IO FSKS donošenjem famoznih kriterija postupio suprotno odredbama Statuta ovog saveza, kao i statuta NSFBiH i FSBiH.
- Ovakvo postupanje može dovesti do situacije da klubovi ne mogu pravovaljano izabrati i predložiti svoje kandidate u organe i tijela saveza, a što je u suprotnosti sa odredbom člana 28. Statuta FSKS, a isto se može posmatrati i kao diskriminatorni postupak (nejednak tretman klubova odnosno pojedinaca) koji se također karakteriše kao nestatutaran, uvažavajući član 9 Statuta kojim se isključivo zabranjuje diskriminacija po bilo kojem osnovu uz činjenicu da je nediskriminacija temeljno ljudsko pravo zagarantovano Ustavom - piše u izvještaju, uz dva prijedloga mjera:
- Obustaviti od primjene kriterija za izbor kandidata u organe i tijela FSKS, NSFBiH i FSBiH od 2. oktobra 2024. godine;
- Zakazati vanrednu sjednicu Skupštine FSKS na kojoj će se razmatrati opravdanost donošenja kriterija za izbor kandidata u organe i tijela FSKS, NSFBiH i FSBiH od 2. oktobra 2024. godine i drugih akata vezanih za izborne procedure te funkcionisanje Saveza.